Spotkanie 9:

Prawo autorskie – pojęcie prawnicze oznaczające ogół praw przysługujących autorowi dowolnego utworu, upoważniające go do decydowania o sposobie użytkowania działa i czerpania z niego korzyści. W tej kwestii głównym aktem normatywnym w Polsce jest Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 4 lutego 1994 r.

Utwór - każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Każdy utwór tak rozumiany jest chroniony przez prawo od samego początku jego powstania, nawet gdy jest nieukończony. Autor utworu nabywa prawo do ochrony automatycznie bez konieczności dopełnienia jakichkolwiek starań i formalności.

Licencja - dokument prawny lub umowa określająca warunki korzystania z utworu, którego dotyczy.

Typy licencji:

• Freeware - program rozpowszechniany na tej licencji jest bezpłatny, można używać go do zastosowań domowych, czasami licencja zawiera zakaz wykorzystywania go do celów komercyjnych. Autor zachowuje swoje prawa autorskie - jeśli więc udostępniamy taki program innym, należy podać informację o jego autorze.
• Domena publiczna - twórca przekazuje produkt nieodpłatnie jako swego rodzaju dobro publiczne, zrzekając się jednocześnie praw majątkowych.

• Adware - program jest rozpowszechniany bez opłat, autor czerpie zyski z wyświetlanych podczas pracy programu reklam, których można się pozbyć po wniesieniu niewielkiej opłaty i zarejestrowaniu się
• Cardware - autor zachowuje prawa autorskie, pozwala na swobodne rozpowszechnianie programu, nie domagając się za niego żadnych opłat. Jedyne, na co liczy, to np. dobrowolne wysłanie mu kartki pocztowej z widokiem naszych okolic i opinią na temat programu.

• GNU General Public Licence - program objęty tą licencją musi być rozpowszechniany wraz z kodem źródłowym, ponieważ każdy ma prawo go modyfikować i udoskonalać. Taki rodzaj licencji jest najczęściej spotykany w środowisku Linuksa.
• Shareware - autor zgadza się na krótkotrwałe używanie produktu bez opłat w celu przetestowania. Jeśli po jego wypróbowanie nie jesteśmy zainteresowani zakupem, powinniśmy usunąć go z dysku. Zazwyczaj programy objęte taką licencją posiadają pewne ograniczenia, które zostaną zdjęte po wniesieniu opłaty i wpisaniu kodu otrzymanego od autora.
• Demo - zubożona przez autorów wersja programu, która jest udostępniana bezpłatnie w celu rozreklamowania produktu
• Trial - w pełni funkcjonalne programy dystrybuowane na tej licencji mogą być używane tylko przez z góry ustalony czas (zwykle od 7 do 90 dni), po upływie którego program przestanie działać i trzeba go zarejestrować lub usunąć.
• OEM - najczęściej nazwa ta jest stosowana w odniesieniu do producentów komputerów osobistych, gdy sprzedają je wyłącznie wraz z oprogramowaniem , w tym przypadku nierozerwalnie związanym z komputerem (lub jego częścią), na którym jest ono zainstalowane (nie wolno go przenosić na inne komputery oraz odsprzedawać niezależnie).
• Donationware - oprogramowanie na tej licencji może być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem zapłacenia autorowi symbolicznej kwoty.
• Abandonware - licencja dotycząca oprogramowania, którego twórca dalej nie rozwija lub zrezygnował z jego obsługi.
•  Firmware - licencja ta obejmuje oprogramowanie sterujące sprzętem komputerowym, które jest umieszczone w nim na stałe, np. we wlutowanym układzie pamięci.
• Licencja jednostanowiskowa - uprawnia do zainstalowania programu tylko na jednym komputerze i zakazuje dalszego jego udostępniania (jak zawsze możesz jednak sporządzić jedną kopię zapasową).
• Licencja grupowa - zezwala na użytkowanie programu w sieci lub zestawie komputerów, przy czym zazwyczaj jest określona ich maksymalna liczba.

Za naruszenie praw autorskich grozi odpowiedzialność karna w postaci:

• rozpowszechnianie utworu bez zgody – kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2,
• rozpowszechnianie w celu uzyskania korzyści majątkowej – kara pozbawienia wolności do lat 3,
• gdy rozpowszechnianie stanowi stałe źródło dochodu albo określona osoba kieruje lub organizuje tego rodzaju działalność – kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5,
• gdy sprawca działa nieumyślnie – kara grzywny, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Naruszający prawa autorskie może być także pociągnięty do odpowiedzialności cywilnej, twórca może zażądać m.in.

• zaniechania naruszeń;
• usunięcia skutków naruszenia;
• naprawienia szkody (na zasadach ogólnych lub poprzez zapłatę dwu-, a w przypadku zawinionego naruszenia trzykrotności wynagrodzenia, jakie byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu);
• wydania uzyskanych korzyści;
• oświadczenia odpowiedniej treści, zamieszczonego w prasie.

Spotkanie 11
Urządzenia peryferyjne :
a) Monitor
 Od około 2005 roku rynek zdominowały monitory LCD. W najtańszych modelach sygnał jest nadal przesyłany analogowo przez złącze D-Sub. Bardziej bogato wyposażone modele posiadają gniazda cyfrowe, takie jak DVI, HDMI, DisplayPort, pozwalające uzyskać znacznie lepszą jakość obrazu i wyższe rozdzielczości.

Rodzaje monitorów LCD :

 

• IPS
• MVA
• PVA
• S-PVA
• TFT
• TN
• VA

 monitor CRT – przypomina zasadą działania i po części wyglądem telewizor. Głównym elementem monitora CRT jest kineskop. Właściwe określenie to monitory kineskopowe.

 b) Klawiatura :
 Klawiatura komputerowa – uporządkowany zestaw klawiszy służący do ręcznego sterowania urządzeniem lub ręcznego wprowadzania danych. W zależności od spełnianej funkcji klawiatura zawiera różnego rodzaju klawisze – alfabetyczne, cyfrowe, znaków specjalnych, funkcji specjalnych, o znaczeniu definiowanym przez użytkownika.

 Klawiatura numeryczna – zestaw klawiszy numerycznych wydzielony z głównego układu klawiatury (zazwyczaj po prawej jej stronie). Pozwala na szybkie wprowadzanie danych liczbowych. Stosowany jest układ klawiszy zgodny ze standardem spotykanym w kalkulatorach. Klawiatura numeryczna może być przełączana w tryb klawiatury nawigacyjnej, dokonuje się tego poprzez użycie klawisza Num Lock.

c) Mysz : 
 Mysz – urządzenie wskazujące używane podczas pracy z interfejsem graficznym systemu komputerowego.

                                                          Standardowa mysz komputerowa

Mysz mechaniczna (mysz "kulkowa")- Najstarszym typem myszy jest mysz mechaniczna. W urządzeniu tym wykorzystuje się metalową (ciężką) kulkę pokrytą gumą (substancją o dużym współczynniku tarcia względem większości materiałów) oraz system rolek. Kulka pod wpływem tarcia o powierzchnię, po której przesuwamy mysz, obraca się i powoduje obrót dwóch prostopadle umieszczonych rolek. Ruch ten jest interpretowany elektronicznie.

Mysz diodowa (mysz optyczna)- Nowszym rozwiązaniem jest tzw. mysz optyczna. W podstawie takiej myszy zainstalowana jest jedna lub więcej diod elektroluminescencyjnych oświetlających powierzchnię pod myszą, soczewka ogniskująca oraz matryca CCD. Mysz tego typu posiada także specjalizowany procesor DSP (zazwyczaj zintegrowany z matrycą) służący do analizowania względnych zmian w położeniu mocno powiększonego obrazu powierzchni.

Mysz laserowa- Jednym z najnowszych rozwiązań jest zastosowanie diody laserowej zamiast diod świecących, co jeszcze bardziej podnosi rozdzielczość myszy, a tym samym jej czułość. Zaletą tego rozwiązania jest brak mechaniki, która łatwo ulega zanieczyszczeniu i wymaga częstej konserwacji oraz to, że mysz działa bezproblemowo na praktycznie każdej powierzchni (oprócz szkła, granitu i lakierowanego drewna). Nie świeci w oczy światłem widocznym. 

Mysz przewodowa-Najbardziej rozpowszechniony typ myszy, podłączony do komputera za pomocą kabla.

Mysz bezprzewodowa-Mysz bezprzewodowa nie wymaga przewodowego podłączenia do komputera. Do komputera podłączony jest moduł. Pomiędzy modułem a myszą dane przesyłane są przy pomocy fal radiowych (Bluetooth lub własny protokół) lub w starszych modelach za pomocą podczerwieni.

d) Projektor :
 Projektor, rzutnik projekcyjny – urządzenie optyczne służące do wyświetlania na ekranie projekcyjnym nieruchomego lub ruchomego obrazu.

Rodzaje projektorów:

Podział ze względu na tradycyjne podłoże przedmiotu

• episkop, w którym podłoże jest nieprzezroczyste – wyświetlany obraz powstaje dzięki odbiciu promieni światła od przedmiotu, którym może być np. rysunek na papierze;
• diaskop, w którym podłoże jest przezroczyste – wyświetlany obraz tworzą promienie światła przechodzące przez przedmiot, np.:
  • lampa kolorofonowa
  • rzutnik pisma (przedmiotem jest rysunek lub wydruk na folii),
  • rzutnik przeźroczy
• epidiaskop; urządzenie ma dwa tryby pracy – łączy cechy diaskopu i episkopu

Podział ze względu na użytkowe podłoże przedmiotu

projektor filmowy; przedmiot na błonie filmowej

projektor telewizyjny; przedmiot obrazu telewizyjnego

projektor komputerowy; przedmiot na matrycy sterowanej komputerowo, urządzenie na jeden z dwu trybów pracy (odbijanie lub przenikanie światła), np.: raster pikselowy na matrycy z ciekłych kryształów.

e) Drukarka :
Drukarka – urządzenie współpracujące z komputerem, służące do przenoszenia danego tekstu, obrazu na różne nośniki druku.

 Rodzaje drukarek:

 Drukarka igłowa, drukarka mozaikowa (ang. dot-matrix printer, needle printer, wire printer) – niegdyś najpopularniejszy typ drukarek. Wykorzystują do drukowania taśmę barwiącą podobną do tej stosowanej w maszynach do pisania. Ich główną zaletą są niskie koszty eksploatacji i możliwość drukowania kilku kopii na papierze samokopiującym; do dziś często używana jest do druku faktur itp.; najczęściej spotykane są głowice 9- i 24-igłowe, istnieją także drukarki wielogłowicowe (każda głowica drukuje fragment wiersza).

Drukarka atramentowa – najpopularniejszy obecnie typ drukarek. Drukuje poprzez umieszczanie na papierze bardzo małych (od kilku do kilkudziesięciu pikolitrów) kropli specjalnie spreparowanego atramentu do drukowania. Praktycznie wszystkie dzisiejsze drukarki atramentowe umożliwiają druk w kolorze.

 Drukarka laserowa  – drukuje poprzez umieszczanie na papierze cząstek tonera. Zasada działania drukarek laserowych jest bardzo podobna do działania kserokopiarek. Wałek selenowy jest elektryzowany, następnie naświetlany światłem laserowym (lub diod LED)

Inne rodzaje drukarek:

• Drukarka głowicowa – następczyni elektrycznej maszyny do pisania. Głowica wykonana w formie kulistej lub częściej owalnej z naniesionymi wokół znakami (na równoleżnikach). Na jedno uderzenie głowicy przez taśmę barwiącą w papier przypada jeden wydrukowany znak. Dostępność znaków limitowana wykonaniem rozetki drukującej. Brak trybu graficznego.
• Drukarka iskrowa – drukarka, w której stosowany jest specjalny papier pokryty folią aluminiową. Drukowanie polega na przepaleniu uziemionej warstwy folii przez ślizgający się po powierzchni papieru drut podłączony do zasilania. Sterowanie realizowane jest podobnie jak w drukarce igłowej.
• Drukarka rozetkowa – następczyni elektrycznej maszyny do pisania. Głowica wykonana w formie łatwo wymiennej tarczy ze znakami na obwodzie. Brak trybu graficznego.
• Drukarka stałoatramentowa – technologia opracowana przez firmę Tektronix na początku lat 90., polega na nanoszeniu roztopionego woskowego atramentu bezpośrednio na nośnik (solid ink), lub też na bęben transferowy (solid ink – transfix). Zaletami są znakomite krycie, wierność barw, szybkość, prostota konstrukcji i całkowita odporność na UV i wodę. Do wad można zaliczyć niską wytrzymałość mechaniczną druku i łatwo ulegający analizie termicznej atrament. Obecnie drukarki w tej technologii produkuje tylko firma Xerox.
• Drukarka sublimacyjna - typ drukarki wykorzystujący ciepło do przeniesienia barwnika. Przezroczysty barwnik na specjalnej trój- lub czterokolorowej taśmie (CMYK) jest punktowo podgrzewany, wskutek czego przechodzi z fazy stałej bezpośrednio do gazowej, po czym osiada na materiale drukowanym (zazwyczaj specjalny papier lub folia). Większość drukarek tego typu nakłada kolory kolejno, po jednym.
• Drukarka termiczna – drukarka zazwyczaj używana jest w kasach i drukarkach fiskalnych. Drukowanie odbywa się na specjalnym papierze (papier termiczny), który pod wpływem ciepła ciemnieje. Zaletą są: szybkość wydruku, bardzo niski poziom hałasu oraz to, że jedynym materiałem eksploatacyjnym jest papier (nie trzeba stosować taśm, tuszy i in.). Wadą jest zanikanie wydruku. Proces ten jest znacznie szybszy w wypadku poddawania wydruków działaniu światła słonecznego lub wysokiej temperatury.
• Drukarka termotransferowa – drukarka zbliżona w działaniu do drukarki igłowej. Zasadniczą różnicą jest taśma barwiąca jednokrotnego wykorzystania z której barwnik nie jest przenoszony na papier w wyniku mechanicznego oddziaływania, lecz punktowego podgrzania i dociśnięcia przez iglice (grzałki) głowicy. Jeden z niewielu typów drukarek umożliwiających druk w kolorze białym (obok technologii atramentowych).
• Drukarka termosublimacyjna - używa do druku taśmy powleczonej odpowiednim woskiem, który w wysokiej temperaturze jest odparowywany na papier. Drukarki termosublimacyjne używane są przez profesjonalistów ze względu na bardzo wysoką jakość wydruków.
• Drukarka wierszowa – drukarka pracująca wyłącznie w trybie tekstowym, stawiająca za jednym ruchem cały rząd znaków; najczęściej czcionki zamocowane są na bębnie obracającym się ciągle przed papierem barwiącym i przez uderzenie specjalnego młoteczka zostawiają ślad na papierze wydruku; obecnie stosowane rzadko za względu na mały repertuar znaków i hałaśliwość. Charakteryzuje się wysoką wydajnością.  

f) Skaner : 
  Skaner – urządzenie służące do przebiegowego odczytywania: obrazu, kodu paskowego lub magnetycznego, fal radiowych itp. do formy elektronicznej

Rodzaje skanerów:

• skaner ręczny
  

• skaner płaski 

• skaner bębnowy 

• skaner do slajdów 

• skaner do filmów fotograficznych

• skaner kodów kreskowych

• skaner 3D (przestrzenny) 

 g) Ploter : 

Ploter – komputerowe urządzenie peryferyjne, służące do pracy z dużymi płaskimi powierzchniami, mogące nanosić obrazy, wycinać wzory, grawerować itp. Ploterów używają głównie graficy komputerowi, poligrafowie i architekci.

Wyróżnia się następujące rodzaje ploterów:

• ze względu na prowadzenie papieru
  • ploter płaski 
  
  
  
  • ploter bębnowy
  
  
  
• ze względu na zastosowanie
  • nanoszące obraz
    • ploter atramentowy
    • ploter solwentowy
    • ploter kreślący
    • ploter laserowy
  • ploter grawerujący
  • ploter tnący 
  h) Joystick :
  Dżojstik (po polsku - manipulator drążkowy^[1]; ang. joystick, od joy – zabawa, stick – patyk, drążek)^[2] – urządzenie wejścia komputera, manipulator służący do sterowania ruchem obiektów na ekranie. W podstawowej wersji zbudowany z wychylnego drążka zamocowanego na podstawce, którego przechylenie w odpowiednim kierunku powoduje stosowną reakcję sterowanego obiektu, oraz w przyciski uruchamiające przypisane im działania i dodatkowe funkcje sterujące, znajdujące się na podstawce i samym drążku. Pierwsze dżojstiki nie służyły do rozrywki (ang. joy stick), lecz do sterowania samolotami, nazywano je wtedy „drążkami sterowniczymi”  
  Typy Dżojstików :
   Dżojstik analogowy pozwala na wskazanie dowolnego azymutu (kierunku), czyli mamy do wyboru pełne 360°, z dokładnością do kilkudziesięciu minut kątowych.
  Urządzenie to najczęściej jest wyposażone w dwie niezależne osie obrotu , spotyka się również konstrukcje z trzema osiami obrotu(oprócz możliwości przechylania na boki oraz od i do siebie, można przekręcać drążek w prawo lub w lewo wokół jego osi, co odpowiada ruchowi orczyka, który steruje wychyleniem steru kierunku w rzeczywistym samolocie).
  
  
   Dżojstik cyfrowy/dyskretny pozwala wybrać tylko cztery podstawowe kierunki i cztery pośrednie, ponieważ jest on najczęściej zbudowany z czterech włączników stykowych (załączających obwód jedynie, gdy są „przytrzymywane” w pozycji „włączony”).
  
  
  
  
  
  

Spotkanie 10
Komputer i Spółka

Na tej lekcji robiliśmy prezentacje :)

Usługi z literką "e'' częśc 2 :

E-zakupy. Ludzie coraz częściej robią zakupy przez internet. W sieci możemy się natknąć na wiele rożnych sklepów internetowych czy aukcji. Aby dokonywać transakcji musimy bić zarejestrowani na danej stronie. Przed kupnem zawsze należy zapoznać się z opiniami innych internautów o produkcie i rzetelności sklepu. Bardzo przydatne jest także korzystnie z porównywarki internetowej. Dzięki niej możemy wyszukać dla siebie produkt o dobrej cenie i odpowiadającym nam cechom.
Przykłady porównywarek internetowych:

• http://www.ceneo.pl/
• http://www.skapiec.pl/
• http://www.nokaut.pl/

E-książki . Istnieje wiele stron, na których możemy czytać, słuchać czy pobierać książki. Treść jest zapisana w formie elektronicznej i przeznaczona do odczytania za pomocą odpowiedniego oprogramowania zainstalowanego w urządzeniu komputerowym (np. komputer osobisty, czytnik książek elektronicznych, telefon komórkowy, mp4 czy palmtop).
Przykłady e-czytelni:

• http://wolnelektury.pl/
• http://czytelnia.onet.pl/
• http://czytelnia.ubuntu.pl

E-aukcja- jest platformą zawierania transakcji kupna na zasadach zbliżonych do aukcji toczących się w rzeczywistości (poprzez licytację).Przedmiot Aukcji - dotyczy wykupienia różnych typów reklamy dostępnych w internecie lub innych platformach reklamowych.Użytkownik serwisu eAukcje - to osoba indywidualna, prawna lub nie posiadająca osobowości prawnej, która zaakceptowała Regulamin, zalogowała się i licytuje reklamę.